Brexit a polskie prawo jazdy

29 marca 2019 o godzinie 23:00 czasu brytyjskiego Wielka Brytania ma opuścić struktury Unii Europejskiej. Ze względu na wciąż niejasny status negocjacji pomiędzy Unią a rządem brytyjskim wiele kwestii kluczowych dla imigrantów zamieszkujących Wyspy pozostaje niejasne. Jedną z nich jest niestety status polskiego prawa jazdy po ewentualnym twardym brexicie.

Podczas okresu przynależności Wielkiej Brytanii do Unii Europejskiej problem ważności polskiego prawa jazdy na terenie UK w zasadzie nie istniał. Polska również należy do Unii, a zatem jasne jest, że prawa jazdy wydawane przez kraje unijne są ważne na terenie całej Unii Europejskiej i można się nimi posługiwać na terenie krajów członkowskich bez konieczności ich wymiany. Mówiąc prościej, posiadając polskie prawko mogliśmy poruszać się po UK bez konieczności jego wymiany na prawko brytyjskie. Polski dokument całkowicie wystarczał również do tego, aby ubezpieczyć auto zarejestrowane na terenie Wielkiej Brytanii.

W momencie, kiedy Wielka Brytania wyjdzie z Unii Europejskiej bez doprecyzowania warunków jej opuszczenia (twardy brexit) na jej terenie bezwzględnie przestaną funkcjonować unijne zasady. Nie będzie ona członkiem wspólnoty, dlatego ważność takiego dokumentu jak prawo jazdy nie będzie bezterminowa, jak do tej pory. I tu zaczynają się problemy i niejasności.

Czy po brexicie potrzebne będzie brytyjskie prawo jazdy?

Poruszanie się po UK z polskim prawem jazdy?

Jeśli mieszkamy w Wielkiej Brytanii i wciąż posługujemy się polskim prawem jazdy, to twardy brexit może znacząco skomplikować naszą sytuację. Rząd brytyjski zapewnia, że osoby posiadające prawo jazdy wydane na terenie UE będą mogły używać go na terenie UK przez 3 lata od daty osiedlenia się na terenie Wysp. Jeśli w momencie brexitu osoby posiadające polskie prawo jazdy nie przekroczyły tego okresu, to po brexicie będą one najprawdopodobniej w stanie nadal wymienić polskie prawo jazdy na prawo jazdy brytyjskie. Musimy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że taka wymiana może okazać się problematyczna w momencie, gdy powrócimy do Polski, ponieważ zgodnie z polskim prawem jeśli posiada się prawo jazdy wydane poza UE (a właśnie tak będzie traktowane prawo jazdy brytyjskie), to należy wymienić je w ciągu 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu w Polsce. Co więcej, „jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym dodatkowym warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest złożenie z wynikiem pozytywnym części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu”. Znaczy to tyle, że po twardym brexicie możliwe jest, że po powrocie do kraju osoby, które wymieniły prawo jazdy na brytyjskie będą ponownie musiały zdawać egzamin na terenie Polski – i to mimo tego, że raz już taki egzamin zdały.

Obecnie na terenie Wielkiej Brytanii istnieje zasada, wedle której osoba posiadająca prawo jazdy spoza krajów Unii Europejskiej nie może wymienić go na prawo jazdy brytyjskie. Można poruszać się po UK za jego okazaniem przez 12 miesięcy, a następnie konieczne jest zdanie brytyjskiego egzaminu i wyrobienie brytyjskiego dokumentu. Ciężko stwierdzić, czy taka zasada nie będzie stosować się do wszystkich zagranicznych praw jazdy w momencie, gdy Wielka Brytania opuści Unię Europejską. Oznaczałoby to, że duża część osób mieszkających w UK z dnia na dzień straciłaby prawo do prowadzenia pojazdów.

Przed brexitem osoby posiadające polskie prawa jazdy mogą wystąpić o tzw. „International Driving Permit” (IDP), który przez okres 3 lat pozwala na poruszanie się na terenie Wielkiej Brytanii z prawem jazdy wydanym przez kraj, który ratyfikował odpowiednie porozumienia międzynarodowe (Polska znajduje się na liście takich krajów). Po twardym brexicie uzyskanie takiego pozwolenia może być utrudnione. Niejasne również jest to, czy o taki dokument mogą starać się osoby, które przebywają na terenie Wielkiej Brytanii dłużej, niż 3 lata, ponieważ zgodnie z zasadami IDP po 3 latach pobytu na terenie danego kraju powinniśmy wymienić zagraniczne prawo jazdy na prawo jazdy kraju, w którym przebywamy.

Nagła utrata ważności prawa jazdy w przypadku twardego brexitu niesie ze sobą jeszcze jedno niebezpieczeństwo. W momencie, gdy nasze prawa jazdy przestaną być honorowane przez państwo brytyjskie, to przestaną honorować je również brytyjskie firmy ubezpieczeniowe, a zatem ważne przestaną być również obowiązkowe ubezpieczenia samochodów, którymi się poruszamy. Musimy pamiętać o tym, że poruszanie się samochodem bez ważnych dokumentów oraz bez ważnego ubezpieczenia jest już poważnym wykroczeniem, które może nieść ze sobą poważne konsekwencje (szczególnie w przypadku jakiegokolwiek zdarzenia/wypadku na drodze).

Co robić, aby móc jeździć z polskim prawem jazdy po brexicie?

Niestety ciężko przewidzieć, w jaki sposób zakończą się negocjacje w sprawie brexitu i czy na ich koniec będzie podpisane jakaś forma porozumienia, czy będziemy mieli do czynienia z twardym brexitem i związanym z nim chaosem. Na ten moment wydaje się, że optymalnym rozwiązaniem kwestii prawa jazdy jest wymiana polskiego prawa jazdy na prawo jazdy brytyjskie, jeśli planujemy pozostać na terenie Wysp na dłużej. Jeśli planujemy pozostać na terenie Wysp np. przez kilkanaście miesięcy, a następnie wrócić do Polski warto pomyśleć o wyrobieniu IDP, które (w najlepszym wypadku) umożliwi nam poruszanie się na terenie UK z polskiem prawem jazdy przez trzy lata. Musimy jednak pamiętać, że najprawdopodobniej wymiana polskiego prawa jazdy na prawo jazdy brytyjskie zmusi nas do tego, aby po powrocie do Polski ponownie zdawać egzamin teoretyczny (warunek konieczny dla wymiany prawa jazdy spoza UE na prawo jazdy polskie po 6 miesiącach przebywania na terenie kraju).